De Bodewes en het register.
Als Achterneef van Ton Bodewes (Frank Hensen 06/05/1976 Groningen) en woonachtig op een woonboot in Rotterdam moest er een bootje naast de ark komen. Bij toeval stuitte ik op een advertentie op marktplaats en herkende meteen de bekende knik in de romp. Naar mate ik me er meer in ging verdiepen, kwam ik erachter dat er maar weinig bekend was over de Commander boten. Ton heeft ook een grotere Commander 8 gemaakt en nog diverse andere jachten van staal. Wellicht dat deze hier in de toekomst ook nog aan bod komen.

Waarom het register?
Omdat er zo weinig over bekend is, weten de meeste eigenaren niet eens wat voor boot ze hebben. Pas wanneer ze bekend worden met de verhalen, kijken ze nog trotser dan voorheen naar hun boot. De Commander 6 is een unieke boot in meerdere uitvoeringen geleverd. Plezierboot, Werkboot, Rijkswaterstaat uitvoering. Van de plezierboten zijn de meeste variaties gemaakt en geleverd. Waaronder de Commander 6 met een diesel of benzine inboard motor.

Hier proberen wij een zo goed mogelijk beeld te schetsen van de Commander 6 met alle informatie die we hebben en nog gaan vinden. ook het verzamelen van de nog bestaande Commander 6 schepen en hun verhaal. Zo heeft ieder schip een mooi, spannend of ontroerend verhaal. Gebundeld op www.BodewesCommander.nl

De Commander 6 is een werf gebouwd schip bij Ton Bodewes Franeker NV in begin jaren '60.

Scheepswerf Ton Bodewes N.V. te Franeker. De Groninger Ton Bodewes was een telg uit een bekend scheepsbouwergeslacht. In 1957 begon Ton Bodewes zijn scheepswerf te Franeker. De werf was gelegen aan het Van Harinxmakanaal. 10 jaar later, in 1967, werd de werf nog eens uitgebreid. Op de werf werden vooral kustvaarder, viskotters en vrachtschepen gebouwd. Jachtbouw was een nevenschakel van het bedrijf (de Commanderjachten). Ton Bodewes was een groot en fanatiek watersporter. Eind jaren '50 had Ton Bodewes een Flying Dutchman, in der tijd een van de snelste zeilboten en zeilde onder andere op het Paterswoldsemeer in Groningen en in Friesland, Sneek, Sneek-week. Naast de watersport was er het werk, de werf waar grote zeegaande schepen werden gebouwd. Het grootste schip dat op deze scheepswerf van stapel liep was de “Eminent” van 700 ton. Dit was tevens het eerste schip dat door de werf werd gebouwd. Het was helaas geen gelukkig begin; de opdrachtgever kwam te overlijden en daardoor heeft het schip nog een jaar voor de wal gelegen, voordat het uiteindelijk dienst kon doen. Ander grote opdrachten waren onder andere de “Lietzow” van 600 ton voor een Oost-Duitse opdrachtgever en de “Egberdina”, een binnenvaartschip van 400 ton.

In de jaren ’80 ging het slecht met de scheepsbouw. Er kwam steeds meer vraag naar grotere vrachtschepen. Daarop was de werf van Bodewes in Franeker niet berekend. Op de werf konden schepen worden gebouwd met een lengte van maximaal 40 meter, een breedte van 12 meter, een diepgang van 3 meter. Bovendien vertrok veel scheepsbouw naar buitenlandse werven. In die periode begon Ton Bodewes te zoeken naar andere alternatieven om het hoofd boven water te kunnen houden. Dat was de koop- en huurtelefoon, iets waarmee in Amsterdam toen al aardig werd verdiend. De koopfoon zoals dit nieuwe medium kort gezegd werd genoemd, was een advertentiemedium. Wie iets te koop had of te huur pakte de telefoon en liet zijn of haar aanbieding voor fl. 10,- registreren. Belangstellenden werden daarna kosteloos met de verkoper of verhuurder in verbinding gebracht. Op deze manier wilde Bodewes zich begeven op het gebied van de jachtbemiddeling. Dit medium bleek niet erg aan te slaan. Scheepswerf Ton Bodewes N.V. Franeker was lid van de Fries-Groningse combinatie Conoship.
In 1952 werd Conoship (Combination Nothern Shipbuilders) opgericht door Coops in Hoogezand en Barkmeijer in Hoogkerk-Vierverlaten. Binnen Conoship waren naast diverse Groninger scheepswerven ook verschillende Friese werven verenigd onder andere: Bodewes te Bergum, Bijlsma te Wartena, Tille te Kootstertille, Barkmeijer te Stroobos en Ton Bodewes te Franeker. Het uitgangspunt was samenwerking, een samenbundeling van krachten in plaats onderlinge concurrentie. In de jaren ’50 was de vereniging nog weinig succesvol, maar dat werd als snel beter. De eerste gezamenlijke activiteit was de oprichting van een coöperatief inkoopbureau, de organisatie zorgde voor het verwerven van bouworders en had een eigen ontwerpafdeling. Conoship was voornamelijk werkzaam op de buitenlandse markt; de binnenlandse markt bleef daarbij vrij voor de afzonderlijke werven.

In 1990 heeft Ton Bodewes de scheepswerf aan de gemeente Franekeradeel verkocht. Het terrein was nodig voor de ontwikkeling van de zogenaamde “kanaalzoneplannen.” Bodewes kon het bedrijf nog maximaal zes jaar van de gemeente huren en daarmee zijn bedrijf nog voortzetten.
Op 25 februari 1991 echter overlijdt Ton Bodewes op 63-jarige leeftijd.

Na het overlijden van Ton Bodewes zijn de meeste items uit het archief, welke voor jaren bewaard waren door de weduwe van Ton Bodewes, geschonken aan het Fries Scheepvaart museum. 

Contact ons op frank@2cv6.com met je verhaal, foto's van je boot, en wordt ambassadeur van de Commander schepen.

Rotterdam
Frank Hensen - Rotterdam

Website mede mogelijk gemaakt door de Familie Bodewes, Familie Hensen, Fries Scheepvaartmuseum en Gemeente Franekeradeel.

Bodewes Commander 6 - Register -